Elektrik çarpmalarını tanımak için temel bilgiler
Elektrikle çarpılmak için akımın vücuttan geçerek + ve - kutuplar arasındaki devreyi tamamlaması gerekir. Pil batarya ve akümülatörler doğru akım üretirler. Doğru akım 20 - 30 volttan sonra çarpılma hissi verir ancak tahribat yapmaz. Pil ve oto aküsüyle çarpılmak olası değildir. 30 volt üstü doğru akım (DC) kaynakları tehlikelidir.
Evde kullanılan elektrik alternatif akım tipindedir. Alternatif akım (AC) 15 volt üstünde çarpılma hissi verir tahribat yapmaz. 20 volt üstü tehlikeli sayılabilir. Elektriğe temas eden noktalar arası mesafe kısa ise arada kalan doku şiddetle ısınır ve yanar. Yanık elektrik akımının kuvvetine bağlı olarak artar.
Alternatif akım kalp üzerinden geçecek olursa kalbin sinirsel ileti sistemini bozar kalp durur. Alternatif akımla çarpılmak çok kolaydır. Prizdeki aktif kutba değildiğinde vücut devreyi tamamlamak için yere basan ayakları kullanır.
Su elektrik akımını iyi iletir. Kuruyken iletken olmayan tahta plastik gibi maddeler ıslanınca iletken olurlar.
Yıldırım ve şimşek doğal elektrik kaynaklarıdır. Yıldırım havadaki durağa elektriğin bir ark ile toprağa boşalması demektir. Bu nedenle çocukların yağışlı ve fırtınalı havalarda uçurtma uçurmaları tehlikelidir. Çünkü ıslanan uçurtma ipi iletken haline gelir ve elektrik ipi elle tutan kişi üzerine boşalabilir.
Ülkemizde yerleşim alanları üstünden geçen ve zaman zaman evlerin çok yakınlarına kadar gelen yüksek gerilim hatları başka bir tehlike kaynağıdır. Bu gibi yerlerde televizyon antenlerinin düzeltilmesi için dama çıkılması başlı başına ayrı bir tehlikedir. Çocukların uçurtmalarını almak için bir sopayla tellere dokunmaya kalkışmaları ölümle sonuçlanan kazalara yol açar. Bu hatlara 20 metreden fazla yaklaşmak son derece tehlikelidir.
Elektrik çarpmalarında alınması gereken önlemler nelerdir?
- Saç kurutucusu ve elektrikli ısıtıcıyı banyo küvetinin ve lavabonun yakınlarına koymayın.
- ıslak ortamda elektrikli cihaz çalıştırmayın. Banyoda saç kurutucusu kullanmayın.
- Prizlere emniyet kapağı takın.
- Evde topraklı priz kullanın.
- Yuvasından çıkmış telleri açıkta olan prizleri tamir ettirin.
- Sigortaları tel sararak yenilemeyin. Orijinal malzeme kullanın.
- Elektrikli cihazları fişe takmadan önce kapalı olduğundan emin olun.
- Elektrikli ev aletlerini kullanım talimatlarına uygun kullanın.
- Sigortayı kapatmadan elektrikle ilgili hiçbir iş yapmayın (örn. Ampul değiştirmeyin).
- Evi uzunca bir süre terk edecekseniz sigortaları kapatın.
- Ekmek kızartma aletini kahvaltı masasına almayın. İçinde sıkışan dilimi çatal bıçak gibi aaaal nesnelerle kurcalamayın.
- Sıcak ütüyü kablosunun üstüne koymayın.
- Elektrikle uğraşırken kalın lastik tabanlı ayakkabı giyin.
Elektrik çarpmalarında yapılması gerekenler nelerdir?
- Elektriği kesmek için sigortaları kapatın.
- Lastik tabanlı bir ayakkabı giyin kuru bir lastik eldiven takın.
- Elektrik akımını iletmeyecek bir cismin (kalın kitap tahta vb.) üzerine çıkın.
- Elektrik çarpan kişinin yakınındaki kablo gibi iletkenleri yalıtkan bir çubukla uzaklaştırın.
- Hastayı giysilerden çekerek bölgeden uzaklaştırın ve sırtüstü yatırın.
Elektrik çarpmalarında yapılmaması gerekenler nelerdir?
- Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın.
- Sigortaları kapatmadan dokunmayın.
- Çıplak elle dokunmayın.
- Çocukları uzak tutun.
- İletken cisimlerle dokunmayın.