21. asrın beşinci tam güneş tutulması, 1 Ağustos’ta gerçekleşecek. Güneş tutulması, Kanada, Çin, Kutuplar, Sibirya ve Moğolistan gibi bir çok ülkede izlenebilecek. Güneş tutulması Türkiye’de ise 17 Ağustos büyük depremini haırlattığı için endişe ile bekleniyor. Bu büyük Marmara depreminde resmi rakamlara göre 18 bin kişi ölmüştü. 505 kişi de sakat kalmıştı. 285 bin 211 konut, 42 bin 902 işyeri hasar gördü. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden sayıldı. 17 Ağustos 1999’daki Kocaeli merkezli 7.5 şiddetindeki depremden 6 gün önce,11 Ağustos 1999’da da güneş tutulmuştu. Depremlerle güneş tutulması arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim adamları, 105 yıl içinde halkalı veya parçalı 239 güneş tutulması olduğunu belirledi. Bunların 96 tanesinde, yani yüzde 40’ında, 10 gün öncesi en az bir büyük deprem olduğu anlaşıldı. 106 güneş tutulması sonrası da yüzde 44 oranla bu defa 10 gün sonra büyük depremler meydana geldi. 1 Ağustos’taki son güneş tutulması ise 1 milyar kişi tarafından seyredilebilecek.
2.5 dakika gözlenebilecek
Bilim adamlarının açıklamasına göre, olimpiyatlardan bir hafta önce Çin’i alacakaranlığa gömecek olan güneş tutulması, cuma günü TSİ 12.30’da Kanada’nın kuzeydoğusundan başlayıp Grönland’ın kuzeybatısı, Kuzey kutbu denizi, Sibirya’nın kuzeyi, Moğolistan’ın batısı ve Çin güzergahını takip edecek. Tutulma Çin’de TSİ 14.20’de sona erecek. Tutulma en fazla 2 dakika 27 saniye sürecek.
11 Ağustos’taki tutulma
11 Ağustos 1999’daki tutulma hadisesi, batı Avrupa’dan Hindistan’a uzanan geniş ve kalabalık nüfusa sahip bir bölgeden izlenebilmişti. 2009’un 22 Temmuz’unda meydana gelecek tam tutulma ise Hindistan’dan Çin’e çok daha fazla insan tarafından seyredilebilecek. (AA)
NASIL TUTULUYOR?
Güneş tutulması; güneş, ay ve dünyanın aynı hizaya gelmesinden kaynaklanıyor. Güneş aydan 400 kat büyük, ama aynı zamanda 400 kat uzak. Ay, güneşle dünyanın arasına girdiğinde güneşi kapatıyor. Güneş ayın çevresinde hare oluşturuyor. Tutulma buna deniyor. Bu esnada yeryüzü sanki alacakaranlığa gömülüyor, kuşlar ötmeyi kesiyor. Çoğu Asya’da olmak üzere yaklaşık 1 milyar kişi, cuma günü güneş tutulmasının alacakaranlığında kalacak.